Λίμνη Τριχωνίδα καί Θέρμο
Πῶς καί τόσα χρόνια δέν εἴχαμε ἐπισκεφθεῖ τήν περιοχή? Ἄγνωστο!
Προσπερνώντας τό Ἀγρίνιο καί ἀνηφορίζοντας δεξιά του, ξεδιπλώνεται μιά περιοχή ἀπείρου κ΄άλλους καί μεγάλης ἱστορικῆς σημασίας. Ἡ λίμνη δεσπόζει καί τά χωριά πού τήν περιτριγυρίζουν, μικρότερα καί μεγαλύτερα, ἔχουν νά σοῦ διηγηθοῦν ἱστορίες καί να σέ φιλέψουν καλούδια!
Λίμνη Τριχων΄ίδα
Ἡ Λίμνη Τριχωνίδα εἶναι ἡ μεγαλύτερη, καθαρότερη καί (γιά πολλούς) ἡ ὀμορφότερη λίμνη τῆς Ἑλλάδας. "Τό Πέλαγος τῆς Αἰτωλίας", ἡ ἀδιαμφισβήτητη κυρά στό "Μέγα Αἰτωλικό Πεδίο" τῆς ἀρχαιότητας, βρίσκεται νότια τοῦ Παναιτωλικοῦ ὄρους καί βόρεια τοῦ Ἀρακύνθου, ἐκτείνεται ἀπό τά ἀνατολικά πρός τά δυτικά καί συνδέεται δυτικά μέ τή γειτονική λίμνη Λυσιμαχία (website: Δῆμος Θέρμου).
Ἡ εὔφορη γῆ πού τήν περιβάλλει εὐνόησε τήν ἐγκατάσταση πληθυσμῶν ἀπό τά ἀρχαῖα χρόνια. Σύμφωνα μέ τἠν παράδοση, στή θέση τῆς λίμνης, ὑπῆρχε μιά πόλη πού βυθίστηκε. Στήν πόλη αὐτή ὑπῆρχαν τρεῖς χοάνες ἀπό τίς ὁποῖες ἐκχέονταν τεράστιες ποσότητες νεροῦ κι ἴσως ἀπό ἐκεῖ νά πῆρε τό ὄνομά της. Μιά ἄλλη ἐκδοχή θέλει τό ὄνομά της ἡ λίμνη νά τό πῆρε ἀπό τήν ἀρχαία πόλη Τριχώνιο, ἐρείπια τῆς ὁποίας βρίσκονται σέ παραλίμνια τοποθεσία.
Οἱ Αἰτωλεῖς εἶχαν ἐγκατασταθεῖ δυτικά τῆς λίμνης καί εἶχαν ὡς βάση τους τό χωριό Θέρμο. Ὁ βάλτος πού ἔνωνε τίς δύο λίμνες τόν χειμώνα πλημμύριζε καί φαινόταν σάν μία, ἡ λεγόμενη «Λίμνη τοῦ Ἀπόκουρου». Τά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας ἦταν γνωστή ὡς λίμνη τοῦ «Βραχωριοῦ».
Ὁ Παλαμᾶς στό ποίημά του «Ἡ Νιότη» κάνει ἀναφορά στὴν Τριχωνίδα καί τή γειτονική της Λυσιμαχία, πού τήν ἀποκαλεῖ «λίμνη τ' Ἀγγελόκαστρου»:
«Ξέρω δυό λίμνες ξωτικές, δυό λίμνες ἀδερφάδες
μέ τοῦ χωριοῦ, μέ τοῦ νεροῦ, μέ τοῦ χλωροῦ τά κάλλη.
Γιά ὀνειροπλέκτες ἔρωτες καί γιά τραγουδιστάδες
τή λίμνη τ' Ἀγγελόκαστρου, τοῦ Βραχωριοῦ τήν ἄλλη».
ΘΕΡΜΟ
Σέ ὑψόμετρο 360 μ. βόρεια ἀπό τή λίμνη Τριχωνίδα, σέ ἕνα καταπράσινο καί πανέμορφο ὀροπέδιο, ὑπάρχει τό ἱερό λῖκνο τῶν Αἰτωλῶν καί τό κέντρο τῆς πολιτικῆς τους ἱστορίας, ὁ Θέρμος ἤ, ὅπως ἐπικράτησε στήν ἐκφώνησή του, τό Θέρμο. Εἶναι αὐτό πού ὁ Πολύβιος ὀνομάζει «Ἀκρόπολιν συμπάσης Αἰτωλίας». Τό Θέρμο ἦταν ἡ πρωτεύουσα τῆς Αἰτωλικῆς Συμπολιτείας, τῆς τελειότερης ἴσως πολιτειακῆς ὀργάνωσης πού δημιούργησαν οἱ Ἕλληνες.
Τό «ΚΟΙΝΟ ΤΩΝ ΑΙΤΩΛΩΝ», ὅπως ἀλλιῶς ἀποκαλεῖται τό ἀρχαῖο αὐτό κράτος, τοῦ ὁποίου ἡ γέννηση χάνεται στά βάθη τῶν αἰώνων. Ἐπιγραφικά ὅμως ἡ Αἰτωλική Συμπολιτεία ἐμφανίζεται τόν 4ο π.Χ. αἰώνα (367 π.Χ.). Ἡ Συμπολιτεία τῶν Αἰτωλών βασιζόταν καί λειτουργοῦσε πάνω σέ ἀπόλυτα δημοκρατικές ἀρχές καί εἶχε ὁμοσπονδιακή διάρθρωση θεμελιωμένη στήν ἀναγνώριση τῆς ἰσοτιμίας καί τῆς ὁλοκληρωτικῆς αὐτονομίας τῶν μελῶν - κοινοτήτων πόλεών της. Κάθε χρόνο, τόν Σεπτέμβριο, μαζεύονταν στήν πόλη Αἰτωλοί πού εἶχαν δικαίωμα ψήφου, γιά νά ἀποφασίσουν γιά θέματα πολέμου, εἰρήνης καί συμμαχιῶν καί γιά νά προβοῦν σέ ἀρχαιρεσίες τῶν ὀργάνων τῆς Συμπολιτείας.
Ἴσχυε, λοιπόν, στο κράτος τῶν Αἰτωλῶν ἡ ἄμεση δημοκρατία, ἀφοῦ ἡ ἐκλογή τῶν πολιτειακῶν ὀργάνων στηριζόταν στή λαική ψῆφο. Τό ὁμοσπονδιακό πολίτευμα τῶν Αἰτωλῶν ἀποτέλεσε τό πρότυπο ὁρισμένων σύγχρονων «πμοσπονδιακῶν κρατῶν (π.χ. Ἑλβετίας, Γερμανίας, κλπ.). Ἐπίσης, ὁ θεσμός τῆς διαιτησίας, πού σήμερα στηρίζει τόν Ὀργανισμό τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, γιά πρώτη φορά στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ἀνακαλύπτεται ἐπιγραφικά στό ἀρχαῖο Θέρμο. Τά ἐρείπια πού ἔχουν ἀνασκαφεῖ στόν ἀρχαιολογικό χῶρο περιλαμβάνουν δύο μακρύτατες στοές, τό βουλευτήριο, τόν ναό τοῦ Θερμίου Ἀπόλλωνα, δύο μικρότερους ναούς, κρήνη σέ πηγή πού ἀναβλύζει ἀκόμα, ἀποστραγγιστική τάφρο καθώς καί τήν ἀγορά.
Εἴμαστε τυχεροί καί διανυκτερεύσαμε στό Θέρμο, μέ τά σπάνια δείγματα τῆς νεότερης ἀρχιτεκτονικῆς. Ἀποτελεῖ περίτρανα παράδειγμα ἀντίστασης στή γενικότερη ἐγκατάλειψη τῆς ἑλληνικῆς ὑπαίθρου. Ὅλα τά κτίρια, σπίτια καί μαγαζιά εἶναι πετρόκτιστα, μέ ὄμορφα μπαλκόνια καί κόκκινα κεραμίδια. Ἡ μεγάλη πλατεία μέ τά πλατάνια καί τά τρεχούμενα νερά ἀποτελεῖ δικαιωματικά τό κέντρο τῆς ζωῆς τοῦ Θέρμου!
Ἡ ἐπίσκεψη στή περιοχή ἔγινε στίς ἀρχές Μαρτίου τοῦ 2022. Εὐχαριστοῦμε τήν οἰκογένεια Καρασμάνη γιά τ΄ή φιλοξενία στό ἀρχοντόσπιτο! Ὅλες οἱ φωτογραφίες εἶναι δικές μας.