Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα: Κάστρο Σαμπόρ καί Σινόν

2019-09-21

Δέν τήν περιμέναμε τόσο ὄμορφη τήν Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα! Εἴχαμε τίς ἐπιφυλάξεις μας: πρώτη, ὅτι ἔχει γίνει πιά δημοφιλής προορισμός, μέ ἑκαντοντάδες ἐπισκέπτες να ἔρχονται κυρίως γιά τά κάστρα, ἄρα ἴσως νά ἦταν ἐνοχλητικά τουριστική. Δεύτερη ἐπιφύλαξη ἡ πληθώρα τῶν κάστρων: πιστεύαμε ὅτι ἄν δεῖς ἕνα-δυό κάστρα εἶναι ἀρκετό. Ἡ παρέα μας, ἄλλωστε, δέν ἐντυπωσιάζεται καί πολύ ἀπό τό glamour τῶν βασιλικῶν καί αὐτοκρατορικῶν οἰκοδομημάτων. Ἡ ἐμπειρία τῆς ἑκδρομῆς ἀπέδειξε ὅτι τά παραπάνω ἰσχύουν ὥς ἕνα βαθμό, ἀλλά ἡ ὀμορφιά τῶν τοπίων, φυσικῶν καί μή, εἶναι ἐντυπωσιακή. Ἄλλωστε, ὁ κάθε ταξιδιώτης μπορεῖ νά ἐπιλέξει τόν ἀριθμό τῶν κάστρων πού θέλει νά ἐπισκεφθεῖ. Σίγουρα ὅμως θά ἐντυπωσιασθεῖ ἀπό τή φύση καί ἀπό ἐκεῖνο πού ἀποπνέει ἡ περιοχή: τήν ἱκανότητα νά σέ μεταφέρει σέ μιά ἄλλη ἐποχή τῆς ἱστορίας τῆς Γαλλίας, πολύ καλά, εἶναι ἡ ἀλήθεια, «ἀναστηλωμένη».


Ἡ Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα

Τά Κάστρα τοῦ Λίγηρα ἀντιπροσωπεύουν τά ἰδεώδη τῆς Γαλλικῆς Ἀναγέννησης μέσα ἀπό τήν ἀρχιτεκτονική, καί τήν ἱστορία τους. "Διασκορπισμένα" στήν κοιλάδα Λουάρ, καί σέ δεκάδες ἱστορικές πόλεις ὅπως τήν Ἀμπουάζ, τό Σενονσώ καί τή Σινόν μεταξύ ἄλλων, ἀποτελοῦν ἕνα τεράστιο κομμάτι τοῦ ζωντανοῦ μεσαίωνα στίς μέρες μας, καί δέν θά μποροῦσαν νά λείπουν ἀπό τή λίστα τῆς UNESCO. Ὁ Λίγηρας εἶναι τό μεγαλύτερο ποτάμι τῆς Εὐρώπης, δυτικά τοῦ Ρήνου. Τό ἐξαιρετικό φυσικό περιβάλλον προφανῶς ὁδήγησε στήν προσωνυμία τῆς περιοχῆς Jardin de France (Κῆπο τῆς Γαλλίας).

Ἡ ἀνάδειξη τῆς περιοχῆς τοῦ Λίγηρα ὡς ἰδανικοῦ τόπου παραθερισμοῦ τῆς ἄρχουσας τάξης ξεκίνησε τόν 15ο αἰῶνα, ὅταν βασιλιάδες καί εὐγενεῖς, γοητευμένοι ἀπό τήν ἀνεπιτήδευτη ὀμορφιά τῆς φύσης, ξεκίνησαν νά χτίζουν ἐδῶ τά δικά τους πολυτελῆ καταφύγια, προκειμένου νά χαλαρώνουν τούς καλοκαιρινούς μῆνες καί παράλληλα νά ἀσχολούνται μέ τό ἀγαπημένο τους σπόρ τοῦ κυνηγιοῦ στά κατάφυτα δάση τῆς περιοχῆς. Τό πόσοι καί κάτω ἀπό ποιές συνθῆκες ἐργάζονταν προκειμένου νά ἀπολαμβλανουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους τή ζωή, τό ἀπέδειξε ἡ ὁρμή καί ἡ σκληρότητα τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης ἀρκετά χρόνια μετά!

Σταδιακά, ἡ εἰδυλλιακἠ κοιλάδα τῆς Κεντρικῆς Γαλλίας προσήλκυσε ὅλη τήν ἀριστοκρατία τῆς χώρας, μέ ἀποτέλεσμα μέσα στούς ἑπόμενους τρεῖς αἰῶνες νά χτιστοῦν περισσότερα ἀπό 300 μικρά καί μεγάλα κάστρα-παλάτια-ὁρισμένα ἀπό αὐτά συναγωνίζονταν σέ μεγαλοπρέπεια τίς Βερσαλλίες. Ὑπάρχουν 79 κάστρα στήν Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα, καί χωρίζονται σέ 11 βασιλικά κάστρα, 20 ἀριστοκρατικά, καί 48 ἀκόμα κάστρα. Πολλά χρησιμοποιοῦνται σάν κατοικίες- ἀνοίγοντας καί τίς πύλες τους στούς ἐπισκέπτες. Ἄλλα χρησιμοποιοῦνται σάν ξενοδοχεῖα, ἐνῶ μερικά βρίσκονται ὑπό τόν ἔλεγχο τῆς κυβέρνησης.


Ἄφιξη στό ἀεροδρόμιο Σάρλ Ντε Γκώλ τῶν Παρισίων καί παραλαβή τοῦ αὐτοκινήτου μας. Γιά ἄλλη μιά φορά, τό αὐτοκίνητο μᾶς προκαλεῖ ἕνα μικρό πολιτισμικό σόκ, καθώς εἶναι κατακαίνουργιο, ἐξοπλισμένο μέ ὅλες τίς τεχνολογικές καινοτομίες. Κυρίως δέ τήν «Ὀρλέανα» (τήν ὀνομάσαμε ἔτσι ἐπειδή ἐκείνη τή στιγμή περνάγαμε ἔξω ἀπό τήν πόλη τῆς Ὀρλεάνης!), ὅπως τελικῶς βαφτίσαμε τή συμπαθῆ φωνή τοῦ GBS, ἡ ὁποία μᾶς ἔσωσε ἀπό τό χάος ἀμέτρητες φορές κατά τή διάρκεια τοῦ ὁδοιπορικοῦ.

Μετά τήν ἀπαραίτητη στάση στό δρόμο γιά καφέ καί κρουασάν, συνεχίζουμε γιά τό Κάστρο Σαμπόρ, τήν πρώτη μας στάση. Στριβοντας ἀπό τήν ἐθνική γιά τόν προορισμό μας- 2,5 ὧρες ἀπό τό Παρίσι μέ συνετή ὁδήγηση- τό τοπίο τῆς Κοιλάδας τοῦ Λίγηρα ἀποκαλύπτεται μπροστά μας. Καταπράσινα τοπία, μικρά χωριουδάκια, δένδρα καί πάρκα, ἐγκαταστάσεις γιά πικ-νίκ, ποδηλάτες καί οἰκογένειες μέ παιδιά νά χαίρονται τό τοπίο.

Πλησιάζοντας τό Κάστρο Σαμπόρ, αὐξάνει καί ἡ κίνηση στό δρόμο. Εἶναι ἀπό τά πλέον δημοφιλῆ.


Κάστρο Σαμπόρ (Chateau de Chambord)

Ἴσως τό πιό διάσημο ἀπό τά κάστρα τῆς Κοιλάδας τοῦ Λίγηρα (μαζί μέ τό Chateau de Chenonceau), κτίσθηκε στίς ἀρχές τοῦ 16ου αἰώνα ὡς κυνηγετικό καταφύγιο. Ἡ κατασκευή του ξεκίνησε τό 1519 καί τελείωσε τό 1547, ἀλλ΄ά τό κάστρο δέν ὁλοκληρώθηκε ποτέ. Βρίσκεται σέ ἕνα τεράστιο πάρκο μέ ἔκταση περίπου 5000 ἐκταρίων, ἐνῶ τά περιμετρικά του τοιχώματα ἔχουν μῆκος περίπου 30 χιλιόμετρα.

Ἔχει πάνω ἀπό 400 δωμάτια, 365 τζάκια, 84 σκάλες καί μία ἐκπληκτική ὀροφή. «Μιά γυναίκα, πού τά μαλλιά της ἀνεμίζουν», ἔτσι περιγράφει ὁ Chateaubriand, τό κάστρο καί κυρίως τίς βεράντες τῆς ὀροφῆς. Ἔχει δεκάδες πύργους, φεγγίτες καί διακοσμητικά στοιχεῖα, καθώς ὁ Φραγκίσκος ἤθελε κάτι πού νά μοιάζει μέ τόν οὐρανὀ τῆς Κωνσταντινούπολης∙ γι' αὐτό καί οἱ πύργοι του, ἔχουν κάτι ἀπό τήν αἰσθητική τῶν μιναρέδων.

Ἡ περίφημη διπλή σπειροειδής σκάλα τοῦ Chateau de Chambord λέγεται ὅτι ἐπηρεάσθηκε ἀπό τόν Leonardo Da Vinci, ὁ ὁποῖος ἦταν φιλοξενούμενος τοῦ Francois I στό Close-Luce, κοντά στή βασιλική κατοικία τοῦ Amboise. Δύο ἄνθρωποι μποροῦν νά τήν ἀνεβαίνουν ἤ νά τήν κατεβαίνουν χωρίς νά συναντηθοῦν ποτέ. Ἐπειδή τό κάστρο χτίστηκε ὡς κυνηγετικό καταφύγιο, δέν ἦταν ἐπιπλωμένο, δέν εἶχε ἐπένδυση στούς τοίχους, διακόσμηση, κουρτίνες, κουζινικά, ὁπότε κάθε φορά πού ὁ βασιλιάς τό ἐπισκεπτόταν, ἔπρεπε τό προσωπικό του νά φέρνει μαζί τά πάντα! Μετά τόν θάνατο τοῦ Φραγκίσκου ἀπό καρδιακή προσβολή τό 1547, τό κάστρο ἔμεινε ἐγκαταλελειμμένο γιά ἕναν ὁλόκληρο αἰῶνα. Ὅταν ὁ βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΔ΄ τῆς Γαλλίας, γνωστός καί ὡς «βασιλιάς Ἥλιος», κληρονόμησε τό κάστρο, ξεκίνησε ἐργασίες ἀνακαίνισης καί ἐπέκτασης, τίς ὁποῖες ὅμως ἐγκατέλειψε, ὅταν ἄρχισε νά χτίζει τό Παλάτι τῶν Βερσαλλιῶν. Τό 1745, ὁ Λουδοβίκος ΙΔ΄ ἔκανε δῶρο τό κάστρο στόν Μαυρίκιο τῆς Σαξονίας, στρατάρχη τοῦ Γαλλικοῦ στρατοῦ, προκειμένου νά τόν τιμήσει γιά τήν προσφορά του στή Γαλλία. Ὁ Μαυρίκιος ἐγκατέστησε ἐκεῖ τό σύνταγμά του, ἀλλά μετά τόν θάνατό του, τό κάστρο ἐγκαταλείφθηκε γιά ἄλλη μία φορά. Κατά τή διάρκεια τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης, τό κάστρο λεηλατήθηκε καί ὅλα τά πολύτιμα ἀντικείμενα δημοπρατήθηκαν. Τά ξύλινα πατώματα ξηλώθηκαν γιά νά πουληθοῦν ὡς ξυλεία, ἐνῶ οἱ βαριἐς ξυλόγλυπτες πόρτες κάηκαν γιά νά ζεσταθοῦν τά δωμάτια κατά τή διάρκεια τῶν δημοπρασιῶν. Μετά ἀπό ἀρκετές ἀκόμα περιπέτειες, τό κάστρο πέρασε τελικά στά χέρια τοῦ Γαλλικοῦ κράτους τό 1930. Κατά τή διάρκεια τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πολλοί ἀπό τούς θησαυρούς τοῦ Μουσείου τοῦ Λούβρου, ἀνάμεσά τους καί ἡ Μόνα Λίζα, μεταφέρθηκαν στό κάστρο. Σώθηκαν ἀπό θαῦμα, ἀφοῦ κάποια στιγμή ἕνα ἀμερικάνικο  βομβαρδιστικό ἔπεσε στό προαύλιο τοῦ κάστρου.

Συνεχίζουμε τή διαδρομή μας γιά τό Huismes, ὅπου καί διανυκτερεύoυμε. Ἕνα μικρό καί ἄσημο μάλλον χωριό, ὅπου ἕνα συμπαθές ζευγάρι ἔχει μετατρέψει τό σατώ του σέ ξενοδοχεῖο, τό LaChancellerie. Ἀξιοπρεπέστατο! Ἐκεῖνο τό βράδυ, μιᾶς καί τό μοναδικό καφέ-ἐστιατόριο τοῦ χωριοῦ δέν ἔχει τραπέζι, ἐπισκεπτόμαστε τό Σινόν.

Σινόν (Chinon)

Τό Chinon εἶναι μιά γραφική πόλη τῆς κοιλάδας τοῦ Λίγηρα, στήν ἱστορική περιοχή Anjou, μέ τό κάστρο της νά ἁπλώνεται σέ ὅλο τόν λόφο πίσω ἀπό μία σειρά σπιτιῶν, πού βρίσκονται μπροστά ἀπό τό ποτάμι. Πρόκειται γιά ἕνα μεσαιωνικό κάστρο, πού δέν ἔχει ἐπηρασθεῖ, ὅπως ἄλλα, ἀπό τήν Ἀναγέννηση. Τά στενά δρομάκια εἶναι πανέμορφα, μέ ἀρχοντικά καί ἐκκλησίες ἀπό τὀν Μεσαίωνα, πολύ καλά διατηρημένων. Ἡ παραγωγή κρασιοῦ εἶναι σημαντική σέ τοπικό ἐπίπεδο καί οἱ ἀμπελῶνες ἁπλώνονται, ὅσο βλέπουν τά μάτια, στἰς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Vienne, δημιουργώντας τό διάσημο Cabernet. Ὁ Rabelais, ὁ μεγάλος Γάλλος συγγραφέας, γιατρός, μοναχός καί ἀνθρωπιστής, γεννήθηκε ἐδῶ. Ὁ γαλλικός κλασικισμός ἀντιμετωπίζει μέ σκεπτικισμό τό ἔργο τοῦ «μεθύστακα» Ραμπελαί, ἐνῶ ὁ 19ος αἰῶνας ἐμφανίζεται πιό λυρικός, μέ τόν Φρανσουά-Ρενέ ντέ Σατωμπριάν νά ὑποστηρίζει ὅτι ὁ Ραμπελαί «δημιούργησε τά  γαλλικά γράμματα» καί τόν Βίκτορα Οὐγκὠ νά τοῦ πλέκει τό ἐγκώμιο. Ὁ Φλωμπέρ ἐπίσης φαίνεται ἐπηρεασμένος ἀπό τίς περιπέτειες τοῦ Γαργαντούα καί τοῦ Πανταγκρυέλ. Τόν 20ό αἰῶνα τό ἐνδιαφέρον τόσο τῆς λογοτεχνίας ὅσο καί τῆς ἔρευνας γιά τό ἔργο τοῦ Ραμπελαί παρουσιάζεται αὐξημένο καί ὁ Ραμπελαί εἰσέρχεται στό πάνθεον τῶν Γάλλων συγγραφέων. Πολλά ἔργα τῆς θεωρίας τῆς λογοτεχνίας, ὅπως αὐτό τοῦ Μιχαήλ Μπαχτίν, εἶναι ἐπηρεασμένα ἀπό τό καρναβαλικό του σύμπαν. Ὁ Σάμιουελ Τέιλορ Κόλεριτζ λέει: «Τοποθετῶ τόν Ραμπελαί μαζί μέ τά πνεύματα πού δημιούργησαν τόν κόσμο: τόν Σαίξπηρ, τόν Δάντη, τόν Θερβάντες».


Πόσα νά δεῖς καί πόσα νά συγκρατήσει ὁ νοῦς σέ μία μέρα? Πλήρεις εἰκόνων καί ἐντυπώσεων καί μετά τό ἀπαραίτητο γεῦμα καί κρασί τελειώνουμε τή μέρα μας στή σοφίτα-δωμάτιό μας! Τό γεγονός ὅτι πρέπει νά περπατᾶμε σκυφτές γιά νά μήν κουτουλήσουμε στήν ἐπικλινῆ ὀροφή δέν μᾶς πτοεῖ!


Ἡ ἐπίσκεψη στήν Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα ἦταν μέρος ἑνός πενθήμερου ὁδοιπορικοῦ στήν Κεντρική Γαλλία στά τέλη Αὐγούστου τοῦ 2019, ἀπό τήν γράφουσα καί τίς δύο φιλενάδες! Ὅλες οἱ φωτογραφίες εἶναι δικές μας.


Πληροφορίες γιά τό κάστρο Σαμπόρ: https://www.chambord.org