Ἡ κουρτίνα (Rideau)

Ὑπάρχουν λοιπόν τραγικές ἱστορίες στό παρελθόν, τίς ὁποῖες οἱ κάτοικοι τῆς πόλης ἐπέλεξαν (καί ἐπιλέγουν) νά κρύψουν. Ἕνα ἀρχαῖο φρούριο κτίσθηκε στό σημεῖο τόν δωδέκατο αἰώνα. Κατά τή διάρκεια τοῦ Ἑκατονταετοῦς Πολέμου, τοῦ μακροβιότερου πολέμου Γαλλίας-Ἀγγλίας (1337-1453), τό κάστρο γνώρισε τή μοίρα του.

Τό 1418, ὁ μελλοντικός βασιλιάς τῆς Γαλλίας, ὁ Κάρολος Ζ' ἀναγκάσθηκε νά φύγει ἀπό τό Παρίσι, καθώς Βουργουνδοί στρατιῶτες κατέλαβαν τήν πόλη καί ἔσφαξαν τόν Ἀρμανιάκ καί 2500 ἄντρες του. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι ὁ Κάρολος Ζ΄ ὁρίσθηκε διάδοχος σέ ἡλικία 14 ἐτῶν. Το πρῶτο πού ἔκανε ὡς διάδοχος ἦταν νά ὑπογράψει εἰρηνευτική διακήρυξη μέ τόν Δούκα τῆς Βουργουνδίας, Ἰωάννη, τό 1419 ἀλλά ἡ «Φράξια τοῦ Ἀρμανιάκ» δολοφόνησε τόν Ἰωάννη ὡς ἀντίποινα τήν ἴδια χρονιά. Νέος Δούκας τῆς Βουργουνδίας ὁρίσθηκε ὁ Φίλιππος Γ΄ὁ Καλός, ὁ ὁποῖος κατηγόρησε τόν διάδοχο τοῦ θρόνου γιά τή δολοφονία, σύναψε συμμαχία μέ τούς Ἄγγλους καί μέ τή βοήθειά τους κατέλαβε μεγάλα τμήματα τῆς Γαλλίας.

Ὁ Κάρολος, λοιπόν, ἔφυγε γιά τή Bourges, μιά πόλη πιστή σέ αὐτόν. Κατά τήν πορεία του πέρασε ἀπό τήν Azay, ἡ ὁποία ἦταν πιστή στούς Βουργουνδούς. Οἱ Βουργουνδοί στρατιῶτες, πού ἐπάνδρωναν τό κάστρο, ἄρχισαν νά κοροϊδεύουν τόν Δελφῖνο καί τόν στρατό του, πιστεύοντας ἀφελῶς ὅτι τό φρούριό τους ἦταν ἀπρόσβλητο καί εἶχε ἐλάχιστο ἐνδιαφέρον γιά τόν διερχόμενο στρατό. Οἱ προσβολές τῶν στρατιωτῶν τῆς Βουργουνδίας γίνονταν ὅλο καί περισσότερες, ὥσπου ὁ μελλοντικός βασιλιάς ἔδωσε ἐντολή στόν στρατό του νά πολιορκήσει τό κάστρο. Ἔβαλαν φωτιά στό φρούριο, τό ὁποῖο κάηκε συνθέμελα, καί ὅλοι ὅσοι ἦταν μέσα πέθαναν στήν πυρκαγιά. Περίπου 350 ἄτομα.

Αὐτός εἶναι ὁ ἴδιος Κάρολος, τόν ὁποῖο ἡ Ἰωάννα τῆς Λωραίνης, ταξίδεψε γιά νά δεῖ στή Chinon (μιά πόλη κοντά στήν Azay) τόν Φεβρουάριο τοῦ 1429. Ὁ Κάρολος προκειμένου νά σιγουρευθεῖ ὅτι οἱ ἰσχυρισμοί τῆς Ἰωάννας περί ὁραμάτων ἦταν ἀληθινοί μεταμφιέσθηκε σέ ἁπλό αὐλικό. Ἡ Ἰωάννα τὸν ἀναγνώρισε ἀμέσως. Τὰ ὑπόλοιπα εἶναι ἱστορία. Ἡ Ἰωάννα τῆς Λωραίνης ὁδήγησε τόν στρατό τοῦ Καρόλου σέ μιά μεγάλη νίκη στήν Ὁρλεάνη καί ὁ Κάρολος σύντομα στέφθηκε βασιλιάς τῆς Γαλλίας, στό Ρεμς τόν Ἰούλιο τοῦ 1429. Τραγική εἰρωνεία ὅτι καί ἐκείνη κάηκε τελικῶς ζωντανή!

Μετά τήν τραγωδία τοῦ Azay, ἡ πόλη ἔγινε γνωστή ὡς Azay-le-Brulé, τό ὁποῖο κυριολεκτικά σημαίνει "καμμένο Azay". Τό ὄνομα αὐτό παρέμεινε γιά ἑκατοντάδες χρόνια, μνημονεύοντας τό μοιραῖο γεγονός. Καθώς τά χρόνια πέρασαν, οἱ κάτοικοι τοῦ Azay, κουρασμένοι ἀπό τή συνεχῆ ὑπενθύμιση τοῦ σκοτεινοῦ παρελθόντος ἀποφάσισαν νά ἀλλάξουν τό ὄνομα τῆς πόλης τους. Μέ τήν όνομασία "Azade-le-Rideau", ὅπου ἡ λέξη "rideau" στά γαλλικά σημαίνει "κουρτίνα". Οὐσιαστικά, ἐπέλεξαν νά καλύψουν μέ μιά κουρτίνα τό παρελθόν τους καί τό ἄθλιο γεγονός. Ἄν δέν ὑπῆρχε τό διαδίκτυο, οἱ ἐπισκέπτες τῆς Azay δέν θά μποροῦσαν νά ἀνακαλύψουν τήν 600 χρόνων βιαιότητα.

Οἱ ἀτασθαλίες

Τό δεύτερο μυστικό συνδέεται μέ τήν ἀνακατασκευή του. Περίπου τό 1510, ὁ Gilles Berthelot, σύμβουλος τοῦ βασιλιᾶ Λουδοβίκου XII καί Ταμίας τῆς Γαλλίας, ἀγόρασε τό μεσαιωνικό φρούριο Azay καί τή γύρω γῆ. Μ' αὐτόν τόν τρόπο θά ἐνίσχυε τήν κοινωνική του θέση: γιός ἑνός ἀξιωματικοῦ, ὁ Gilles Berthelot, διακρίθηκε στήν ὑπηρεσία τοῦ βασιλιᾶ ἐπιβάλλοντας νέους φόρους! Λίγο μετά τήν ἀγορά τῆς γῆς ὁ Berthelot γκρέμισε τμῆμα τοῦ παλιοῦ φρουρίου γιά νά χτίσει ἕνα σύχρονο, γιὰ τήν ἐποχή του, château. Οἱ ἐργασίες ὁλοκληρώθηκαν πολύ γρήγορα καί τό 1522 ἦταν ἕτοιμο. Ὅπως μπορεῖ νά φαντασθεῖ κανείς, ἡ κατασκευή κόστισε μιά περιουσία, γεγονός πού ἄσκησε πίσεση στά ταμειακά ἀποθέματα τοῦ Berthelot. Καθώς τό κάστρο πλησίαζε τήν ὁλοκλήρωσή του, φῆμες ἄρχισαν νά κυκλοφοροῦν ὅτι ὁ Berthelot εἶχε βάλει χέρι στό θησαυροφυλάκιο τοῦ βασιλιά γιά νά χρησματοδοτήσει τήν κατασκευή τοῦ κάστρου του. Λίγο μετά τό τέλος τῶν ἐργασιῶν, ὁ ξάδερφος τοῦ Berthelot, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ἀσχολήθηκε μέ τά οἰκονομικά τοῦ βασιλιᾶ, ἐκτελέσθηκε γιά οἰκονομικές ἀτασθαλίες. Ὁ Berthelot, γνωρίζοντας προφανῶς ὅτι θὰ εἶχε παρόμοια τύχη, ἔφυγε ἀπό τή Γαλλία μόλις δύο χρόνια μετά τήν ὁλοκλήρωση τοῦ κάστρου. Ἡ εἰρωνεία εἶναι ὅτι ἀκόμη καί πρίν τήν ἐξορία του ἐλάχιστα ἔμεινε στό κάστρο του, ἐξ αἰτίας τῶν καθηκόντων του ὡς ταμίας τοῦ βασιλιᾶ στό Παρίσι.

Ὁ Roland C. Colton[1] ἀναφέρει: «Κατά λάθος ἔμαθα τό σκοτεινό παρελθόν τῆς Azay, κατά τήν πρώτη ἐπίσκεψή μας στό κάστρο πρίν ἀπό δεκαεπτά χρόνια. Ἐπέμενα νά μάθω ἱστορικές πληροφορίες γιά τήν περίδιο πρίν τήν ἀνέγερση τοῦ κάστρου καί ρωτοῦσα συνεχῶς τόν ξεναγό μας. Ὁ ξεναγός μοῦ ψυθύρισε τά μυστικά, τόσο χαμηλόφωνα ὥστε νὰ μὴν ἀκούσουν οἱ ἄλλοι τουρίστες. Ἦταν μιά προφανής πηγή ἀμηχανίας καί κάτι πού προτίμησαν νά μήν δημοσιοποιήσουν. Σήμερα, τό Azay-le-Rideau εἶναι ἕνα ἀπό τά ὀμορφότερα καί δημοφιλέστερα κάστρα στήν κοιλάδα τοῦ Λίγηρα, ἀλλά μέ μιά κουρτίνα πάνω στό τραγικό παρελθόν του».

[1] https://rolandcolton.com/mysteries-loire-valley-azay-le-rideau/