Δορδόνη: τό λῖκνο τῶν ποιητῶν
Πράγματι, πρέπει νά ὑπῆρξε ἕνας παράδεισος γιά πολλές χιλιάδες χρόνια. Πιστεύω ὅτι αὐτό θὰ ἴσχυε γιά τόν ἄνθρωπο τοῦ Cro-Magnon, παρά τίς ἀπολιθωμένες ἀποδείξεις ἀπό τίς μεγάλες σπηλιές πού ὑποδεικνύουν μιά ζωή μάλλον δαιδαλώδη καί τρομακτική... Πιστεύω ὅτι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Cro-Magnon ἐγκαταστάθηκε ἐδῶ ἐπειδή ἦταν ἐξαιρετικά ἔξυπνος καί εἶχε μιά πολύ ἀναπτυγμένη αἴσθηση τῆς ὀμορφιᾶς. Πιστεύω ὅτι ἡ αἴσθηση γιά τό ἱερό ἦταν ἤδη ἀναπτυγμένη καί ἀναπτερώθηκε ἐδῶ άκόμη κι ἄν ζοῦσε σά ζῶο στά βάθη τῶν σπηλαίων. Πιστεύω ὅτι αὐτή ἡ μεγάλη εἰρηνική περιοχή τῆς Γαλλίας θά εἶναι πάντα ἕνα ἱερό σημεῖο γιά τόν ἄνθρωπο καί ὅτι ὅταν οἱ πόλεις ἔχουν σκοτώσει τούς ποιητές αὐτό θά εἶναι τό καταφύγιο καί τό λῖκνο τῶν νέων ποιητῶν. Έπαναλαμβάνω ὅτι ἦταν πολύ σημαντικό γιά μένα πού εἶδα τή Δορδόνη: μοῦ δίνει ἐλπίδα γιά τό μέλλον τῆς φυλῆς, γιά τό μέλλον τῆς ἴδιας τῆς γῆς. Ἡ Γαλλία μπορεῖ νά μήν ὑπάρχει κάποτε, ἀλλά ἡ Δορδόνη θά συνεχίζει νά ζεῖ ὅπως ζοῦν τά ὄνειρα καί θρέφουν τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων.
Χένρι Μίλερ, στήν ἀρχή τοῦ «Κολοσσοῦ τοῦ Ἀμαρουσίου» γιά τήν Δορδόνη, 1958
Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι μάλλον τυχαῖα, συμπεριλάβαμε στό ὁδοιπορικό μας τήν Δορδόνη, στή νοτιο-δυτική Γαλλία. Μιά φωτογραφία τοῦ Beynac-et-Cazenac στό διαδίκτυο ἦταν ἡ ἀφορμή. Ἄξιζε μέ τό παραπάνω. Χαλάλι τά χιλιόμετρα γιά να φθάσουμε ἐδῶ ἀπὸ τήν Κοιλάδα τοῦ Λίγηρα. Μεγάλα δάση, λιβάδια, λόφοι, κοιλάδες, ἀμπελῶνες, βράχοι, ρέματα, ποτάμια, φαράγγια καί σπηλιές δημιουργοῦν ἕνα ἀπίστευτο σκηνικό. Τά πανέμορφα χωριά καί τά κάστρα τό συμπληρώνουν.
Πρῶτος σταθμός τό Περιγκέ (Perigueux). Μιά ἀρκετά μεγάλη πόλη, χτισμένη πάνω στόν Ἴλ, μέ γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια. Μιά μικρή ἀνοικτή ἀγορά μέ τά καλούδια τῆς περιοχῆς, ἄνοιξε στίς δύο ἐκ τῶν τριῶν τήν ὄρεξη (σπανίως μᾶς συμβαίνει αὐτό!). Ἀναζητήσαμε λοιπόν κάτι νά τσιμπήσουμε καί νά πιοῦμε καφέ. Καθήσαμε σὲ ἕνα τραπέζι καί ὅταν ἦρθαν γιά τήν παραγγελία, οἱ δύο ζητήσαμε φαγητό καί ἡ τρίτη καφέ. Ἐδῶ εἶναι πού «φάγαμε πόρτα», ὅπως λένε. Ἤ ὅλες φαγητό ἤ τίποτα. Σαστίσαμε καί για λίγα λεπτά ἀναρωτιόμασταν μήπως κάτι δὲν καταλαβαίνουμε λόγῳ τῆς γλώσσας. Ὄχι, ὑπάρχουν κανόνες ἐδῶ... Σηκωθήκαμε πάραυτα καί ἀναζητήσαμε ἀλλοῦ τήν τύχη μας. Λίγο πιό πέρα βρήκαμε αὐτό που θέλαμε! Ἡ πόλη ἦταν στολισμένη μέ πλαστικά λουλούδια, προφανῶς ἐξαιτίας κάποιας γιορτῆς.
Συνεχίσαμε πρός τόν προορισμό μας, τό Beynac-et-Cazenac, καί τό τοπίο γινόταν ὅλο καί πιό ἐντυπωσιακό. Κόσμος στούς δρόμους, μέ τροχόσπιτα, κανώ φορτωμένα καί ποδήλατα, οἰκογένειες ἀλλά καί νεολαῖοι. Τό Beynac-et-Cazenac εἶναι πανέμορφο! Τό κατάλυμά μας, La Source, δέν θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι καλύτερο! Ἕνα παλιό, πέτρινο σπίτι, κεντρικώτατο, μέ ἀπίστευτη θέα, πού ἔχει διαμορφωθεῖ γιά νά φιλοξενεῖ ἐπισκέπτες τούς καλοκαιρινούς μῆνες.
Τακτοποίηση, ὁλίγη ξεκούραση καί ἀπογευματινή βόλτα στό χωριό. Οἱ φωτογραφίες τά λένε ὅλα.
Καί ἐκεῖ πού πίναμε τόν καφέ μας, δίπλα στό ποτάμι, ἕνας περίεργος θόρυβος, σάν φυσερό! Κατέβαιναν τά ἀερόστατα! Δέν ἔπεισα τίς φιλενάδες νά κάνουμε βόλτα μέ ἀερόστατο, μιά δραστητιότητα πού συνηθίζεται στήν περιοχή... μοῦ τό χρωστᾶνε! Εἴμασταν, ὅμως, τόσο κοντά, πού οἱ εἰκόνα μὲ ἀποζημίωσε!
Στόν ἀέρα ἀερόστατα καί ἀνεμόπτερα, στό ποτάμι κανό καί βάρκες!
Ἐξαιρετικό δεῖπνο, σέ μία ἀπὸ τίς λίγες ταβέρνες τοῦ χωριοῦ καί ἐπιστροφή στόν ξενώνα μας, μετ' ἐμποδίων. Ἡ πόρτα τῆς αὐλῆς ἦταν κλειδωμένη, ὁπότε κτυπάγαμε τά παράθυρα γιά νά μᾶς ἀνοίξουν!
Πρωϊνό στήν αὐλή, μέ κάθε λογῆς σπιτικά ἐδέσματα, ἀπίστευτη θέα καί γνωριμία μέ τούς ἄλλους φιλοξενούμενους. Ἀφήνουμε μέ λύπη τό Beynac-et-Cazenac, γιὰ νὰ κάνουμε μιά βόλτα στό κάστρο του καί σέ ἕνα ἀκόμη χωριό πιό κάτω, τό La Roque Gageac.
Μακάρι νά εἴχαμε περισσότερο χρόνο γιά τη Δορδόνη! Θά ἔρθουμε πάλι... γιά νά ἐπισκεφθοῦμε τά σπήλαια... κι ἐγώ θά ἀνέβω καί σέ ἀερόστατο!
Ἡ ἱστορία τῆς περιοχῆς
Στὴν περιοχή τῆς Δορδόνης κατοικοῦσαν ἄνθρωποι ἀπό τήν προϊστορική ἐποχή καί εἶναι γνωστή ὡς «λῖκνο τῆς ἀνθρωπότητας», λόγῳ τοῦ πλούτου τῶν προϊστορικῶν σπηλαίων. Τό πιό γνωστό εἶναι τό σπήλαιο Λασκώ, τοῦ ὁποίου οἱ ἀπεικονίσεις τῶν ρινόκερων, ἀλόγων, ἐλαφιῶν καί ἄλλων ζώων (ἀλλά ὄχι ἀνθρώπων) χρονολογοῦνται περίπου 17.000 χρόνια π.Χ.
Κατά τή διάρκεια τῆς ρωμαϊκῆς κατάκτησης (58π.Χ.-52π.Χ.), ἡ περιοχή κατοικούνταν ἀπό τέσσερεις γαλατικές φυλές, μέ πρωτεύουσα τή Βασόνα, σημερινό Περιγκέ. Τό ὄνομα γιά «τέσσερις φυλές» στή γαλατική γλῶσσα ἦταν «Petrocore». Οἱ Πετρόκοροι ἀντιστάθηκαν κατά τῆς ρωμαϊκῆς κατάκτησης. Διάσπαρτα σέ ὅλη τήν περιοχή ὑπάρχουν τεχνητά σπήλαια εἴτε σέ βράχους εἴτε κάτω ἀπό τό ἔδαφος, ἐρκετά μεγάλα γιά νά στεγάσουν ὁλόκληρους ντόπιους πληθυσμούς. Σύμφωνα μέ τόν Ἰούλιο Καίσαρα, οἱ Γαλάτες κατέφευγαν σέ αὐτές τίς σπηλιές κατά τή διάρκεια τῆς ἀντίστασης.
Ὅταν ἡ ἐπαρχία Γουιένη μεταφέρθηκε στό ἀγγλικό στέμμα μετά τό γάμο τῆς Ἑλεονόρας τῆς Ἀκουιτανίας μέ τόν Ἑρρῖκο Β΄ τῆς Ἀγγλίας τό 1152, ἡ περιοχή Περιγκόρ πέρασε στήν ἀγγλική κυριαρχία. Καθώς βρισκόταν στά ὅρια τῆς ἐπιρροῆς τῶν μοναρχιῶν τῆς Γαλλίας καί τῆς Ἀγγλίας, ἀποτέλεσε ἕναν ἀπό τούς κύριους τόπους διεξαγωγῆς τῶν σφοδρῶν καί μακροχρόνιων ἐχθροπραξιῶν μεταξύ τῶν δύο δυναστειῶν γιά περισσότερο ἀπό τριακόσια χρόνια, μέχρι τό τέλος τοῦ Ἑκατονταετοῦς Πολέμου, τό 1453. Κατά τή διάρκεια τῶν πιό ἥρεμων περιόδων τοῦ τέλους τοῦ 15ου καί τῶν ἀρχῶν τοῦ 16ου αἰώνα, ὁ κάμπος τῆς Καστιγιόν στίς ὄχθες τοῦ Ντορντόνι εἶδε μεγάλη ἐξέλιξη στήν ἀστική ἀρχιτεκτονική. Ἐντυπωσιακά γοτθικά καί ἀναγεννησιακά ἀρχοντικά κτίσθηκαν στό Περιγκέ, στό Μπερζεράκ καί στό Σαρλά. Στήν ὕπαιθρο, ἀνεγέρθηκαν περισσότεροι ἀπό 1200 πύργοι, ἀρχοντικά καί ἐξοχικές κατοικίες. Στό δεύτερο μισό τοῦ 16ου αἰώνα, ὡστόσο, ὁ τρόμος τοῦ πολέμου ἐπισκέφθηκε καί πάλι τήν περιοχή, καθώς οἱ ἐπιθέσεις, οἱ λεηλασίες καί οἱ πυρκαγιές κατά τή διάρκεια τῶν θρησκευτικῶν πολέμων ἔφθασαν σέ σπάνιο βαθμό βίας στό Περιγκόρ. Μετά ἀπό αὐτούς τούς πολέμους, τό Περιγκόρ, φέουδο τοῦ Ἑρρίκου τῆς Ναβάρας, ἐνσωματώθηκε στό γαλλικό στέμμα γιά πάντα.
Ἡ ἐπίσκεψη στὴ Δορδόνη ἦταν μέρος ἑνός πενθήμερου ὁδοιπορικοῦ στήν Κεντρικὴ Γαλλία στὰ τέλη Αὐγούστου τοῦ 2019, ἀπό τήν γράφουσα καί τίς δύο φιλενάδες! Ὅλες οἱ φωτογραφίες εἶναι δικές μας.